Beyond Horizon...

प्लेटो म्हणतो , "आपण समाजाच्या नियमांनी बांधलेले गुलाम असतो , जोपर्यंत आपण आपल्या स्वाभाविक स्वातंत्र्याचा शोध घेत नाही." प्लेटोचा हा विचार पुरुष दिनानिमित्ताने पुरुषांना तंतोतंत लागू पडतो. समाजाने पुरुषांसाठी ठरवलेल्या चौकटीबाहेर पुरुषाने जगायचे ठरवले तरी , त्यांच्या स्वाभाविक स्वातंत्र्याच्या मर्यादेबाहेर ते जगू शकत नाहीत. कर्तव्याचे ओझे , जबाबदारीची चौकट , आणि भावनाशून्यतेचा मुखवटा एकाचवेळी ते अनेक बाबींचा सामना करतात. लहानपणापासून पुरुषांना शिकवले जाते , 'तू मुलगा/पुरुष आहेस आणि तू रडू शकत नाहीस.' अशाप्रकारे त्यांच्यावर तिथूनच कर्तव्याची जबाबदारी टाकली जाते आणि कधीही रडू नको म्हणून त्यांच्या भावनांना वाट मोकळी करून देण्याची इच्छा मारली जाते. पुरुषांच्या वेदना , संघर्ष , जबाबदारी , यापलिकडे पुरुषांचे माणूस म्हणून अस्तित्व स्विकार करण्यासाठी पुरुषांनी स्वतःला प्रश्न विचारला पाहिजे , मी माणूस म्हणून कधीतरी जगतो का? मलाही भावना आहेत , कधीतरी माझे मन मोकळे केले आहे का? सर्वांच्या नजरेत मी खुश राहावे म्हणून मी माझे मन मारून का जगतो? आई - वडील , बहीण , भाऊ , बायको , प्रे...

न्यूझीलँडची खासदार हाना-राव्हिटी माईपी-क्लार्क पुन्हा एकदा चर्चेत आली आहे. कारण, तिने संसदेत माओरी (आदिवासी) विरोधी विधेयकाचा निषेध केला. विषय महत्वपूर्ण असला की, ती चर्चेत येते आणि आपल्याकडे लोक त्याला Meme मटेरियल म्हणून खिल्ली उडवतात. ज्या पद्धतीने कमी वयात तिने जे स्थान मिळवले आणि आदिवासी लोकांचे हित साधण्यासाठी जी महत्वाची भूमिका घेतली, त्यावर मात्र कोणीही बोलत नाही. फक्त Meme Material म्हणून शेअर करत सुटले. तिची ओळख आदिवासी नसती किंवा ती इतर कुठल्याही जातीची असती, तर तिचे काम समाजाने गौरवान्वित केले असते. ती भारतीय वंशाची असती, तरी तिला अशा प्रकारे पाहिले नसते. याच मानसिकतेतील फरक स्पष्टपणे दिसून येतो. आपल्याकडे लोकांना कोणत्या विषयाकडे कसे बघायचे याचे गांभीर्य अजूनही आलेले नाही. अमेरिकेच्या निवडणुकीत ब्राम्हण कमला हॅरिस जिंकली असती, तर तिचा सन्मान केला गेला असता, परंतु, ती हरल्यावर देखील तिच्यावर इतके Meme बनवताना दिसले नाही. यामधून एक गोष्ट स्पष्ट होते, वरच्या जातीतील लोक, कोणत्याही देशात असोो, त्यांनी काहीही केले तरी त्याचे Glorification केले जाते. खालच्या जातीतील लोकांनी जग...

ज्या रामाला हिंदुत्ववाद्यांनी इतके गौरवान्वित करून महत्व पटून दिले , तिथे आजही रामाच्या नाकावर टिच्चून जगात बुद्धाचेच नाव घेऊन भारताची ओळख सांगावी लागते. रामाचे नाव घेऊन किती राजकारण झाले वेगळे सांगायला नको. काल्पनिक रामाच्या कथा सांगून रामाला नायक म्हणून देवघरात बसवलेल्या रामाचे पुरावे आजही लोकांना मिळाले नाही. भारतात हिंदुत्ववादी नेत्यांनी रामाचे नाव वापरून इथे कितीही राजकारण केले तरी जागतिक स्तरावर ते आजही रामाच्या नावाने प्रभाव पाडू शकत नाहीत. भारतात बुद्धाला मान्यता नसली तरी, जगभरात बुद्धाला मात्र शांती, करुणा आणि मानवतावादाचे प्रतीक म्हणून मोठा सन्मान मिळतो. याउलट राम मात्र प्रामुख्याने हिंदुत्ववादी विचारसरणीशी कट्टरतेने जोडला गेला. बुद्धाचे विचार आणि तत्त्वज्ञान हे मानवी उत्कर्षाच्या दिशेने आहे, ज्यामध्ये समतेवर आधारित समाजाचा पाया आहे. जिथे हिंसा आणि द्वेषाला कुठेही थारा नाही. याउलट रामाच्या नावाने मात्र हिंदुत्ववादी गटांमध्ये हिंसा, दंगे, कट्टरता फोफावलेली दिसते. रामाचा प्रतिकात्मक अर्थ मुख्यतः हिंसाचारातच दिसतो. त्यामुळेच हिंदुत्ववादी नेत्यांना नाईलाजाने, जागतिक पातळीवर आदर म...

दाभोळकरांच्या अंधश्रद्धा निर्मूलन चळवळीने महाराष्ट्रात अंधश्रद्धा विरोधी कायदे लागू करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली. उदाहरणार्थ, 2013 मध्ये "महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निवारण कायदा" लागू करण्यात आला. या कायद्याच्या अंतर्गत, अनेक अंधश्रद्धा आणि अंधविश्वासांच्या विरोधात कारवाई करण्यात आली आहे, जसे कि हकीम, बाबाजींचे दावे, आणि अंधश्रद्धा प्रोत्साहन करणारे आयोजन यावर कारवाई करण्यात आली आहे. ज्यावेळी दाभोळकरांनी अंधश्रद्धा निर्मूलन चळवळ चालवली त्याचवेळी दलित पंथर संघटना देखील काम करत होती. दलित पँथरचे काम जातीय अत्याचाराच्या विरुद्ध काम करणे होते तर, अंधश्रद्धा निर्मूलन चळवळीचे काम अंधश्रध्दा दूर करणे होते. खरंतर एक गोष्ट कायम लक्षात ठेवली पाहिजे, आपल्या जगण्यातील तीव्रता आपली चळवळ आणि आंदोलनाची दिशा ठरवत असते.  आता बघुया दाभोळकरांच्या आंदोलनाची दिशा-  दाभोळकरांनी अंधश्रद्धेची चळवळ उभी केली, परंतु कोणती चळवळ? Plaster of Paris च्या ऐवजी मातीचा गणपती बसवला, पण बसवला गणपतीच ना. याच्यात कोणते अंधश्रद्धा निर्मूलन झाले? यामध्ये फक्त गणपतीचे माध्यम बदलले Plaster of Paris च्या ऐवजी मातीचा गणप...